Yazımızda teknolojinin gelişimi ile ortaya çıkan ve geliştirilerek kullanım alanları artan kompozit malzemeye ilişkin bilinmesi gerekenlere yer veriyoruz.
Günümüzde ürünlerin esnek, hafif fakat aynı zamanda dayanıklı olması talep edilmekte olup, seramik, metal, polimger gibi geleneksel olan malzemelerin tek başına kullanılmasıyla istenen sonuç elde edilememektedir. Bu yüzden kompozit malzemelere başvurulabilmektedir.
Farklı özelliklere sahip olan iki veya daha çok malzemenin bir araya getirilmesiyle oluşturulan kompozit malzemeler, geleneksel malzemelere nazaran yeni ve özgün özellikler edinmektedir fakat kompozitte yer alan malzemeler çözünmemekte, tepkimeye girmemekte ve birbirlerine karışmamaktadır. Doğru malzemeler seçilerek esnek, sağlam, iletkenlik konusunda yüksek ve aynı zamanda yüksek ısıya dayanıklı kompozitler üretilebilir. Günümüzde üretilen kompozitlerin çoğunda iki malzemeye yer verilmektedir. Söz konusu malzemelerden biri kalıp görevini üstlenmekte, diğeri ise takviye malzemesi görevini yerin getirmektedir.
Matris malzeme, küçük parçalar halinde yer alan takviye malzemenin etrafını sarmakta ve bir arada tutmaktadır. Kompozit malzemelerde en çok kullanan malzemelerden biri matristir. Diğeri ise destekleyici, yani takviye malzemedir. Farklı özellikleri olan iki malzeme harmanlanarak esnek ve dayanıklı kompozit üretilebilir.
Kompozit malzemeler teknoloji ile iç içe olsada aslında insanlar bin yıldan beri kompozit malzemeleri kullanmaktadır. Mesela kalıp halinde olan kuru çamur ezilmeye ve sıkıştırılmaya karşı daha çok direnç gösterir fakat bükülme veya gerilme meydana geldiğinde kolayca parçalanmaktadır. Kuru çamurun ve samanın birleştirilmesiyle elde edilen kalıpsa sıkıştırılma, gerilme, ezilme gibi durumlara karşı dayanıklılık sağlamaktadır.
Günümüzde günlük hayat içerisinde en çok kullanılan kompozitler arasında cam elyaf yer almaktadır. Matris malzeme plastik, takviye malzeme ise cam yapıdadır. Cam, basınca karşı dayanıklıdır ancak kırılgan bir yapıya da sahiptir. Plastik kalıp, cam parçalarının bir arada tutulması ve basıncın eşit oranda dağıtılması konusunda son derece önemli olduğundan ikisi birbirini adeta tamamlamaktadır.
Kompozit Kullanım Alanları
Günümüzde kompozitler en çok sivil ve askeri havacılıkta kullanılır çünkü askeri havacılık sektöründe güçlü ve aynı zamanda hafif malzemelere ihtiyaç çok fazladır.
Kompozit kullanımı havacılık sektöründe de çok yaygındır: Uçak gövdesinde kullanılan malzemelerden pervanelere, motor bıçaklarından bağlantı parçalarına kadar her unsur kompozit malzemeler ile üretilmiş durumdadır.
Kompozitler sadece insan eliyle olmaz. Mesela bir odun parçasının da kompozit olduğunu söyleyebiliriz çünkü odunun içerisinde yer alan selüloz lifleri lignin ismi verilen daha güçsüz bir madde tarafından beraber tutulur. Selüloz pamuk ve ketende de yer almaktadır fakat odun parçasının keten veya pamuğa nazaran daha sağlam olan unsur, ligninin bağlayıcı gücü olarak karşımıza çıkar.
Kompozit pek çok avantaja sahip olsada maliyet konusunda dezavantaja neden olur çünkü hammaddelerin maliyeti oldukça yükselmektedir. Bu da günlük hayatta daha çok yaygınlaşmasını engeller.
